Ορισμός- Αιτιολογία

Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (ΠΟΥ) ορίζει το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) ως την απώλεια νευρολογικής λειτουργίας που διαρκεί > 24 ώρες (ή που οδηγεί σε θάνατο) και η οποία έχει αγγειακή αιτιολογία. Εν αντίθεση στο παροδικό ΑΕΕ υπάρχει πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων εντός 24ώρου.

Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι περίπου 1,4 εκατομμύρια εγκεφαλικά επεισόδια συμβαίνουν κάθε χρόνο με 1,1 εκατομμύρια θανάτους ετησίως καθιστώντας την δεύτερη πιο κοινή αιτία θανάτου.

Οι κύριοι αιτιολογικοί παράγοντες πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου είναι η θρομβοεμβολή λόγω καρωτιδικής αποφρακτικής νόσου (10-15% σε στένωση καρωτίδας > 50% ) και καρδιακή εμβολή ( 20% ) λόγω κάποιας αρρυθμίας π.χ. κολπική μαρμαρυγή.

Η πρώτη οφείλεται στο σχηματισμό αθηροθρομβωτικών αλλοιώσεων που προκαλείται από το κάπνισμα, την υπερχοληστεριναιμία , την αρτηριακή υπέρταση και το διαβήτη.

Κλινική Εικόνα

Ένα ποσοστό είναι ασυμπτωματικό. Τα συμπτώματα οφείλονται σε κάποια εστιακή ισχαιμία του εγκεφάλου και ανάλογά με την περιοχή που αιματώνεται από την πάσχουσα καρωτίδα μπορεί να εκδηλώνονται ως απώλεια όρασης, αισθητικές και κινητικές διαταραχές στα άκρα ή στο πρόσωπο καθώς και διαταραχές στην ομιλία.

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται με έγχρωμο υπερηχοτομογραφικό έλεγχο (triplex καρωτίδων)

Θεραπεία

Κύριος στόχος είναι η πρόληψη του εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου. Οι τελευταίες ευρωπαϊκές μελέτες έχουν δείξει μείωση των εγκεφαλικών επεισοδίων έπειτα από κατάλληλη φαρμακευτική ρύθμιση των προδιαθεσικών παραγόντων.

• χορήγηση αντιαιμοπεταλιακών σκευασμάτων
• ρύθμιση της χοληστερίνης
• ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης
• ρύθμιση του διαβήτη
• διακοπή του καπνίσματος

Χειρουργική αποκατάσταση συνιστάται (με βάση τα δεδομένα της ευρωπαϊκής αγγειοχειρουργικής εταιρείας) σε ασυμπτωματικους ασθενεις όταν η καρωτιδική στένωση φτάσει το 60-70% και η αθηρωματική πλάκα έχει κάποια μορφολογικά χαρακτηριστικά που την καθιστούν επικίνδυνη για εμβολή.

Σε συμπτωματικούς ασθενείς με στένωση καρωτίδας > 50% συνιστάται χειρουργική αποκατάσταση.

Μέθοδοι

Α) Η κλασική χειρουργική θεραπεία είναι η ενδαρτεριεκτομή (ανάστροφη ή με τη χρήση εμβαλώματος). Πραγματοποιείται μέσω τομής στον τράχηλο τόσο με γενική όσο και με τοποπεριοχική αναισθησία ανάλογα με την κλινική κατάσταση και επιθυμία του ασθενούς.

Β) Η ενδοαγγειακή αποκατάσταση είναι μια σύγχρονη τεχνική. Πραγματοποιείται αναίμακτα (διαδερμικά) μέσω της βουβωνικής χωράς και στηρίζεται στη τοποθέτηση ενδοαυλικού νάρθηκα (stent) στην περιοχή της καρωτιδικής στένωσης.
Για την αποφυγή θρομβοεμβολικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας χρησιμοποιούνται ειδικά ενδοαυλικά συστήματα προστασίας.

Και στις δυο περιπτώσεις ο ασθενής μεταφέρεται για 24ωρη παρακολούθηση σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ).

Μετεγχειρητικά συνίσταται η συνέχιση της προτεινόμενης φαρμακευτικής αγωγής καθώς και ο υπερηχοτομογραφικός έλεγχος τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.